Registruj se
Prijavi se
Koliko zrači snimanje zuba
2020-07-26 18:33:28
Koliko je zračenje tokom snimanja zuba i da li je to štetno za zdravlje? Pitanje je koje svi pacijenti postavljaju. Iz neznanja se javlja strah, tako da je najbolje prvo prikupiti potrebne informacije i dobiti objašnjenja kako ne bi bilo nepotrebne bojazni.
Prilikom odlaska kod stomatologa pre nego što se započne neka intervencija ili lečenje, često se dešava da stomatolog radi pravilne dijagnostike zatraži da se uradi snimak zuba. Dijagnostičke metoda snimanje zuba koristi rendgenske zrake i sprovodi se u centrima za snimanje zuba ili pri nekim stomatološkim ordinacijama. Nemaju sve ordinacije i usluge snimanja zuba, te onda one šalju pacijente u centre koji su za to specijalizovani. Pošto je reč o rendgenskom zračenju, čak i opšta populacija kojoj to nije struka, upoznata je sa činjenicom da rendgensko zračenje nije bezazleno i da ga treba sprovoditi samo kada je to neophodno.
Foto: Pixabay
Što se zračenja tiče, ne početku treba razjasniti o čemu je reč i koji su sve izvori radijacije kojima smo mi izloženi. Pre svega, postoji pozadinsko kosmičko zračenje kojima smo svi mi svakodnevno izraženi. Jednostavno, ono postoji na našoj planeti iako je ona u dobroj meri zaštićena svojim magnetnim poljem i atmosferom. Kada Zemlja ne bi imala svoje elektromagnetno polje, zračenje bi bilo toliko da život kakav znamo ne bi bio moguć. Inače, takvo zračenje imamo u svemiru, na Mesecu i na Marsu, kao i na drugim planetama, a to je pored odsustva atmosfere i vazduha za disanje još jedan od razloga zašto je život van naše planete nemoguć. Inače, količina pozadinskog zračenja kojoj smo svi mi izloženi neznatno varira u raznim delovima naše planete, te se zato posmatra prosek. Kako bismo saznali koji je to prosek, trebalo bi prvo da se upoznamo sa fizičkom jedinicom kojom se meri količina radijacije. Ta jedinica je severt. Ona je suviše velika, tako da se umesto toga koriste milisvert i mikrosevert. Milisevert ima oznaku mSv i predstavlja hiljaditi deo severta. Mikrosevert se označava kao µSv i u jednom severtu ima milion mkroseverta. Inače, telo tokom života prima izvesne doze radijacije koje se akumuliraju tokom života. Radijacija dolazi iz okoline i iz veštačkih izvora kao što je na primer dijagnostičko rendgensko zračenje. Takođe, izvesne profesije su više izložene radijaciji u odnosu na druge. Osim rendgen tehničara, tu su piloti, stjuardese itd. najvećoj dozi kosmičkog zračenja izloženi su astronauti. Kolike su doze u granicama normale, a šta se smatra prekomernim? Kolika je smrtonosna doza zračenja. Količina zračenja od 2 Sv predstavlja smrtonosnu dozu. Organizam koji je ozračen ovako velikom količinom radijacije ne može se spasti. Ali, u prirodi i u medicini doze zračenja daleko su manje. Ove ogromne doze imali smo samo prilikom velikih havarija u nuklearkama, poput one u Černobilju 1986. godine. Tada je zračenje toliko bilo veliko da svima onima koji su se našli u blizini nije bilo pomoći.
Koliko je onda zračenje koje je normalno i koje se nalazi oko nas. Prosečna doza koju primamo svake godine iz okoline je oko 2,4 mSv. Maksimalna dozvoljena godišnja doza za trudnice je 5 mSv. Tokom mamografije doza zračenja je 0,07 mSv, a tokom rendgenskog zračenja zračenje iznosi od 0.01-0.07 mSv. Tokom snimanja svih zuba, odnosno tokom pravljenja širokog snimka doza zračenja iznosi oko 0,09 mSv. Snimanje samo jednog zuba ima daleko manju dozu od pomenutih doza rendgenskog zračenja, na primer snimka pluća.
Inače, ako bismo napravili poređenje sa pozadinskim zračenjem koje svakodnevno primamo, razlika koja postoji između raznih delova naše planete, pa čak i sama razlika koja je uočljiva na jednom kontinentu je tolika da bi se u nju moglo uvrstiti oko 30 puta snimanje zuba. Šta to znači? Na primer ako je prosečna dnevna doza oko 3100 mikroseverta, tj. ako uzmemo da je u jednoj oblasti zračenje oko 150 mikroseverta veće tokom godine nego u nekoj koja je udaljena hiljadu kilometara, sama ova razlika jednaka je količini primljenog zračenja tokom 30 snimaka zuba. Inače, podrobna istraživanja nisu pronašla nikakvu vezu sa koincidencijom karcinoma au oblastima sa većim pozadinskim zračenjem u odnosu na one u kojima je ovo zračenje manje. Znači da bi snimanje zuba tj. zračenje koje dobijamo tokom ove dijagnostičke metode bilo mnogo manje nego sama razlika između zračenja u raznim regijama. Zaključak je da je reč o malim dozama zračenja. Bez obzira na to što su doze male, tj. daleko manje nego što je to zračenje okoline i daleko ispod propisanih godišnjih maksimuma, treba imati na umu da ne treba ići na rendgensko zračenje kada za to nema potrebe. Kada se broji i sabira akumulirano zračenje treba individualno gledati svaku osobu, odnosno njenu istoriju. Količina zračenja koja se prima tokom života zavisi od više faktora. Neke osobe su više puta izlagane rendgenskom snimanju, neko je profesionalno izložen zračenju. Sve se sabira i akumulira.
Ali, ako ste se pitali ko se najviše izlaže zračenju, odgovor će Vas možda šokirati. Neko bi pretpostavio da su to astronauti koji se tokom vremena provedenog u orbiti izlažu kosmičkoj radijaciji koja je daleko veća nego na Zemlji. Neko bi se ipak kladio na mesta gde je došlo do havarija i gde u radioaktivni elementi slobodno rasuti u okolinu. Ove oblasti su zauvek kontaminirane jer vreme poluraspada radioaktivnih elemenata poput uranijama je oko 7 milijardi godina što je duži period nego što će Sunce još sijati. Ko je onda na prvom mestu? Pluća pušača. Da, da dobro ste čuli, u pitanju je radioaktivni plutonijum. Ako do sad niste imali dovoljno dokaza i razloga da bacite cigare.
Pročitajte još:
- Kada treba ići na snimanje zuba
M. K.
Prilikom odlaska kod stomatologa pre nego što se započne neka intervencija ili lečenje, često se dešava da stomatolog radi pravilne dijagnostike zatraži da se uradi snimak zuba. Dijagnostičke metoda snimanje zuba koristi rendgenske zrake i sprovodi se u centrima za snimanje zuba ili pri nekim stomatološkim ordinacijama. Nemaju sve ordinacije i usluge snimanja zuba, te onda one šalju pacijente u centre koji su za to specijalizovani. Pošto je reč o rendgenskom zračenju, čak i opšta populacija kojoj to nije struka, upoznata je sa činjenicom da rendgensko zračenje nije bezazleno i da ga treba sprovoditi samo kada je to neophodno.
Foto: Pixabay
Što se zračenja tiče, ne početku treba razjasniti o čemu je reč i koji su sve izvori radijacije kojima smo mi izloženi. Pre svega, postoji pozadinsko kosmičko zračenje kojima smo svi mi svakodnevno izraženi. Jednostavno, ono postoji na našoj planeti iako je ona u dobroj meri zaštićena svojim magnetnim poljem i atmosferom. Kada Zemlja ne bi imala svoje elektromagnetno polje, zračenje bi bilo toliko da život kakav znamo ne bi bio moguć. Inače, takvo zračenje imamo u svemiru, na Mesecu i na Marsu, kao i na drugim planetama, a to je pored odsustva atmosfere i vazduha za disanje još jedan od razloga zašto je život van naše planete nemoguć. Inače, količina pozadinskog zračenja kojoj smo svi mi izloženi neznatno varira u raznim delovima naše planete, te se zato posmatra prosek. Kako bismo saznali koji je to prosek, trebalo bi prvo da se upoznamo sa fizičkom jedinicom kojom se meri količina radijacije. Ta jedinica je severt. Ona je suviše velika, tako da se umesto toga koriste milisvert i mikrosevert. Milisevert ima oznaku mSv i predstavlja hiljaditi deo severta. Mikrosevert se označava kao µSv i u jednom severtu ima milion mkroseverta. Inače, telo tokom života prima izvesne doze radijacije koje se akumuliraju tokom života. Radijacija dolazi iz okoline i iz veštačkih izvora kao što je na primer dijagnostičko rendgensko zračenje. Takođe, izvesne profesije su više izložene radijaciji u odnosu na druge. Osim rendgen tehničara, tu su piloti, stjuardese itd. najvećoj dozi kosmičkog zračenja izloženi su astronauti. Kolike su doze u granicama normale, a šta se smatra prekomernim? Kolika je smrtonosna doza zračenja. Količina zračenja od 2 Sv predstavlja smrtonosnu dozu. Organizam koji je ozračen ovako velikom količinom radijacije ne može se spasti. Ali, u prirodi i u medicini doze zračenja daleko su manje. Ove ogromne doze imali smo samo prilikom velikih havarija u nuklearkama, poput one u Černobilju 1986. godine. Tada je zračenje toliko bilo veliko da svima onima koji su se našli u blizini nije bilo pomoći.
Koliko je onda zračenje koje je normalno i koje se nalazi oko nas. Prosečna doza koju primamo svake godine iz okoline je oko 2,4 mSv. Maksimalna dozvoljena godišnja doza za trudnice je 5 mSv. Tokom mamografije doza zračenja je 0,07 mSv, a tokom rendgenskog zračenja zračenje iznosi od 0.01-0.07 mSv. Tokom snimanja svih zuba, odnosno tokom pravljenja širokog snimka doza zračenja iznosi oko 0,09 mSv. Snimanje samo jednog zuba ima daleko manju dozu od pomenutih doza rendgenskog zračenja, na primer snimka pluća.
Inače, ako bismo napravili poređenje sa pozadinskim zračenjem koje svakodnevno primamo, razlika koja postoji između raznih delova naše planete, pa čak i sama razlika koja je uočljiva na jednom kontinentu je tolika da bi se u nju moglo uvrstiti oko 30 puta snimanje zuba. Šta to znači? Na primer ako je prosečna dnevna doza oko 3100 mikroseverta, tj. ako uzmemo da je u jednoj oblasti zračenje oko 150 mikroseverta veće tokom godine nego u nekoj koja je udaljena hiljadu kilometara, sama ova razlika jednaka je količini primljenog zračenja tokom 30 snimaka zuba. Inače, podrobna istraživanja nisu pronašla nikakvu vezu sa koincidencijom karcinoma au oblastima sa većim pozadinskim zračenjem u odnosu na one u kojima je ovo zračenje manje. Znači da bi snimanje zuba tj. zračenje koje dobijamo tokom ove dijagnostičke metode bilo mnogo manje nego sama razlika između zračenja u raznim regijama. Zaključak je da je reč o malim dozama zračenja. Bez obzira na to što su doze male, tj. daleko manje nego što je to zračenje okoline i daleko ispod propisanih godišnjih maksimuma, treba imati na umu da ne treba ići na rendgensko zračenje kada za to nema potrebe. Kada se broji i sabira akumulirano zračenje treba individualno gledati svaku osobu, odnosno njenu istoriju. Količina zračenja koja se prima tokom života zavisi od više faktora. Neke osobe su više puta izlagane rendgenskom snimanju, neko je profesionalno izložen zračenju. Sve se sabira i akumulira.
Ali, ako ste se pitali ko se najviše izlaže zračenju, odgovor će Vas možda šokirati. Neko bi pretpostavio da su to astronauti koji se tokom vremena provedenog u orbiti izlažu kosmičkoj radijaciji koja je daleko veća nego na Zemlji. Neko bi se ipak kladio na mesta gde je došlo do havarija i gde u radioaktivni elementi slobodno rasuti u okolinu. Ove oblasti su zauvek kontaminirane jer vreme poluraspada radioaktivnih elemenata poput uranijama je oko 7 milijardi godina što je duži period nego što će Sunce još sijati. Ko je onda na prvom mestu? Pluća pušača. Da, da dobro ste čuli, u pitanju je radioaktivni plutonijum. Ako do sad niste imali dovoljno dokaza i razloga da bacite cigare.
Pročitajte još:
- Kada treba ići na snimanje zuba
M. K.
